ლშს... / Lcs...: მემატიანე მოგვითხრობს… Chronicler tells...

მავანთ…

ჭირს წაუღია თქვენი უფლება,

და უპრაგონო თავისუფლება;

თუ იგი სამშობლოს ბღალავს,

სჩადიხართ ღალატს, ყარხართ…

ჯ.გ.

"ეროვნულ საკითხებზე" გამართული ამა თუ იმ შოუს ავტორებს და მათ გულშემატკივართ, სასურველია, მიახლოებითი წარმოდგენა მაინც ჰქონდეთ იმაზე, თუ რა საყოველთაო, საკაცობრიო მნიშვნელობისაა ცნება _ ერი.
და იქნებ შეიგნონ თუ ქვეყანა, თავდაპირველად, ერისთვის მახასიათებელი, სასიცოცხლო თვისებების მქონე არაა, მაშინ ”ტოლერანტობაზე” უპრაგონოდ ლაქალაქიც, მხოლოდ ქართველთა დამცირებისა და შეურაცხყოფისკენაა მიმართული…
***
განმარტებანი ენციკლოპედიური ლექსიკონიდან
ერი
1. (ნაცია) ადამიანთა სოციალურ-ისტორიული ერთობის ფორმაა, რომელიც ყალიბდება ტერიტორიის, ეკონომიკური კავშირების, საერთო ეროვნული ლიტერატურული ენის, ეროვნული კულტურის ძირითად თავისებურებათა და მათთან უშუალოდ დაკავშირებული ფსიქიკური წყობის ერთობის ბაზაზე.
Source: ღლიღვიაშვილი რევაზ. გენოციდი // ალმანახი №12, [სისხლის სამართალი],– საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია. 1999.,
2. (ნაცია) დიდი გაერთიანება ან აგლომერაცია ადამიანებისა, რომლებიც იზიარებენ მათთვის საერთო და სხვებისაგან განსხვავებულ რასობრივ, ენობრივ, ისტორიულ ან კულტურულ მემკვიდრეობას. ეს ხელს უწყობს ადამიანებს, აღიქვან თავი მათთვის ღირებულ ბუნებრივ გაერთიანებას მიკუთვნებულად: „ჩვენ ერთ ბედქვეშ ვართ და ასე უნდა გაგრძელდეს სამუდამოდ“. ერი ხალხის ერთობა, ვინც მოახდინა თვითგამორკვევა, აქვს საერთო ისტორია, ენა, კულტურა და ქვეყანა. ერი არის ხალხის, კულტურისა და ტერიტორიული მთლიანობის ყველაზე მდგრადი ორგანიზაცია. ერი არის შედარებით დიდი ჯგუფი ადამიანებისა, რომლებსაც ორგანიზებას უწევს და მართავს ერთი დამოუკიდებელი მთავრობა; აქვთ ტერიტორია, დამოუკიდებელი საელმწიფო, საერთო წეს-ჩვეულებები, წარმომავლობა და ისტორია. ერი არის ერთობა ხალხისა საერთო წარმომავლობით, ისტორიით, ენით, კულტურით და სხვა, მაგრამ არ არის აუცილებელი, მას ჰქონდეს სახელმწიფო ან ტერიტორიული საზღვრები. ერი არის კულტურულად ჰომოგენური ადამიანების ჯგუფი, უფრო დიდი, ვიდრე ტომი ან თემი, რომელიც იზიარებს საერთო ენას, ინსტიტუციებს, რელიგიას და ისტორიულ გამოცდილებას. რომ განვსაზღვროთ ნაცია/ერი, - ეს არის იმ ადამიანთა ერთობლიობა, რომელთა საერთო იდენტობა ქმნის ფსიქოლოგიურ საზღვრებს და პოლიტიკურ ერთობას
Source: ეროვნებათშორისი ურთიერთობების მართვა, [მეთოდური სახელმზღვანელო], ადამიანის რესურსების განვითარების ფონდი,– რედ. ჯავახიშვილისა ჯ. სარჯველაძის ნ.,–თბ,– 2007.,
3. ერთ ტერიტორიაზე მოსახლე, ერთი სისხლის, კულტურის და ენის მქონე ხალხი.
Source: თევზაძე გიგი. ჩვენი დრო, სფინქსი და ძენონის ისარი (ცნობიერების ესთეტიკა) / [რედ.: ლ. ბერძენიშვილი] - თბ., 1993
4. ერთობლიობა ადამიანებისა, რომლებიც ერთმანეთთან დაკავშირებულნი არიან საზიარო ღირებულებებითა და ტრადიციებით, საერთო ენით, რელიგიითა და ისტორიით და, ჩვეულებრივ ერთსა და იმავე გეოგრაფიულ არეალში სახლობენ.
Source: პოლიტიკური იდეოლოგიები: შესავალი კურსი / ენდრიუ ჰეივუდი; [მთარგმნ.: თამარ ბაკურაძე და სხვ.; რედ.: ლაშა ბერაია, ზეინაბ სარაძე]. - მე-3 გამოც.. - თბ.: ლოგოს პრესი, 2004. - 432გვ.
*
მხატვრული წიაღსვლის პირობაზე:

მემატიანე მოგვითხრობს...

სისხლში ჩქეფს გვარის ამბავი;
ვერცა მახვილით გვიმონეს...
ვინც ღმერთს მიაგო ამაგი,
სიყვარულს მარად მიმოფენს...
ნოეს, იაფეტს, თარგამოსს,
პატივს მივაგებთ, თუმც ვცოდეთ;
ქართლოსის საფლავს ვეყმეთ და
კერპად ვაქციეთ… არ ვგოდებ…
როს, ჰეროდოტემ გათვალა;
”კოლხნი ეგვიპტელთ მოჰგავთო...
”ბევრი გვებრძოდა გზად, გავლად,
ქართველი ქველად მოძღვრავსო...
მემატიანე მოგვითხრობს...
ფაქტს შერევია ლეგენდაც,
აწმყო იმ წარსულს მოუხმობს
მომავალს, რომ რგებს შენებად...
ვეხმიანებით შუმერებს,
ჰიმნებს, ასოებს, არაკებს...
ვინც აქებს მეფე აიეტს,
მას მედეაც აღელვებს...
შვილნი ვართ რჩეულთ მოდგმისა _
მავანო არა, არ ვგოდებ…
ქუჯი _ ფარნავაზს;
მადლი _ მადლს,
მოძულე კვლავაც აოტდეს…
ამერ-იმერთა წიაღში,
ვინც იწვრთნა, _ იშვა მეორედ…
თავად ელინებს ყიაში _
ქართული ღვინო აბოდებს…
ქრისტეს სიბრძნეში ავმაღლდით,
შემწე მოციქულთ მადლითა,
ქალწული ნინოს ამაგით
ვიხარეთ ჯვარი-ვაზითა...
წარმართი მეფე მირიან
შემწყნარებელი გულითა,
ღვთიურ ნიშანსა მიენდო,
ციურ საუფლოს დამკვიდრდა...
”ღმრთის-მოყუარისა მეფისა”
ვახტანგ გორგასლის გმირობამ,
”ქართლის ცხოვრება” მოხატა,
ლეგენდად იქცა პირობა…
მერე ტაოდან ქართამდე,
აფხაზთ მეფენი ლაშქრობდნენ,
ჭანურ-ლაზურად უქცევდნენ,
საქმით ქართულად იღწვოდნენ…
და როს გამეფდა დავითი,
ბრძოლა ბრძოლაზე მოიგო,
აღმაშენებლის სახელი
მისი დიდებით შეიმკო…
ვეფხისტყაოსნის გმირებმა
ეპოქა სიბრძნით შემოსეს,
ქართული სულის მშვენება
ზღაპრულ ფერებში გვიბოძეს…
ბევრმა იღვაწა უებროდ,
და ბევრმა თავი გასწირა,
დიდი ილიას ღირსებით
სხვა თვალთახედვა გასხივდა…
მერე და მერე… შორს წავალთ…
რჩეულნი ღვაწლში ზეობენ…
სისხლში ჩქეფს მოდგმის ამბავი,
წვრილმანზე დღესაც დაობენ…
მხნეობა ღმერთმა გვიბოძა,
მკურნალა წყლები გალობენ…
ერთობა შევკრათ, ისე რომ
ცბიერი მტერიც გაოგნდეს!..
8.11.2006
***
პოეტური კრებულიდან ”სიზმრიდან ცხადში…” თბილისი / 2010

========

თუ დაინტერესდებით: